De stofwisselingsziekte diabetes mellitus is één van de meest voorkomende ziektes van deze tijd. Ongeveer 1,2 miljoen mensen in Belgium lijden aan suikerziekte, zoals diabetes in de volksmond heet. De zogenaamde diabetische retinopathie (diabetes gerelateerde beschadiging van het netvlies) is een gevolg van diabetes die van invloed is op het oog en vaak vergezeld gaat met droge ogen.

Diabetes mellitus: wanneer de bloedsuikerspiegel niet onder controle is

Diabetes mellitus is een chronische stofwisselingsziekte. De ziekte heet diabetes omdat het lichaam de suikerspiegel niet adequaat kan reguleren. De bloedsuikerspiegel van diabetici varieert enorm. Dit heeft ernstige gevolgen voor het hele lichaam, en dus ook voor de ogen.

De oorzaak van de gebrekkige regulering van de bloedsuiker is het hormoon insuline. Insuline wordt in de alvleesklier gevormd en zorgt dat de suiker die binnenkomt door de vertering van de voedingsstoffen, in de bloedbaan terechtkomt en in de lichaamscellen wordt opgenomen. In de cellen wordt de suiker dan opgeslagen als energiereserve en vrijgegeven wanneer nodig. Bij diabetici wordt te weinig of geen insuline gevormd. Bovendien reageren de cellen vaak aanzienlijk slechter op insuline en worden resistent. Het gevolg is dat de suiker in het bloed blijft, wat leidt tot blijvende schade aan de cellen en veranderingen in de bloedvaten. Betrokken personen merken de hoge bloedsuikerspiegel bijvoorbeeld door een constante drang om te plassen en veel dorst. De schade is onomkeerbaar en heeft ernstige gevolgen voor de organen en de weefsels.

De mate waarin diabetes het lichaam beïnvloedt, hangt af van hoe goed de bloedsuikerspiegel wordt ingesteld en de duur van de ziekte.
 

Diabetische retinopathie: ernstige beschadiging van het netvlies als gevolg van diabetes

Diabetische retinopathie is een netvliesziekte en één van de belangrijkste oorzaken van blindheid bij mensen tussen 20 en 65 jaar. Vooral fijne bloedvaten en de haarvaten hebben last van een hoge bloedsuikerspiegel (microangiopathie). Dit heeft een aantal gevolgen voor de ogen: ten eerste raken de haarvaten verstopt waardoor het netvlies niet meer van voldoende zuurstof en voedingsstoffen wordt voorzien. Verder worden de wanden van bloedvaten meer doorlaatbaar, waardoor vloeistof en/of bloed in het omringende weefsel belandt. Zo worden oedemen (zwellingen) en/of bloedingen in het netvlies gevormd. Onbehandeld kunnen de beschreven netvliesaantastingen bijdragen aan netvliesloslating en uiteindelijk leiden tot blindheid. Ook kunnen droge ogen worden geassocieerd met diabetes, wat een verminderde levenskwaliteit voor de getroffene betekent.
 

Diabetes leidt vaak tot droge ogen

Door een belemmerde doorbloeding van de onderdelen van het oog, raken de zenuwen die het oog verzorgen, beschadigd. De zenuwen die de traanklieren controleren kunnen worden aangetast. In dit geval wordt de traanproductie niet langer adequaat gecontroleerd, en wordt onvoldoende traanvocht gevormd waardoor de ogen droog worden. Daarom zijn de ogen van diabetici vatbaarder voor infecties als bindvlies– of ooglidrandontstekingen. Deze ziektes bevorderen ook het ontstaan van droge ogen.
 

Regelmatige controle door de oogarts is absoluut noodzakelijk

Bij diabetes moeten de ogen regelmatig worden gecontroleerd. Met goede preventieve maatregelen kan schade aan de ogen op tijd worden behandeld en zo ernstige gevolgen worden voorkomen. Het is ook belangrijk om de bloedsuikerspiegel zo goed mogelijk in evenwicht te brengen door de toediening van insuline. Zo kan schade aan de organen door suikerziekte het best worden voorkomen. Bespreek problemen met droge ogen daarom met uw huisarts, deze kunnen op de lange termijn het welzijn sterk beperken en zelfs schade veroorzaken aan het gevoelige hoornvlies. Uw arts zal een geschikte behandeling aanraden. Ook kunt u zelf uw klachten verlichten met bevochtigende oogdruppels of een verzachtende zalf. Kunsttranen vormen een beschermende film op geïrriteerde ogen en verlichten het jeukende en branderige gevoel.