Onze ogen reageren gevoelig op prikkels van buitenaf of ziektes. Veel mensen hebben hier af en toe tot dagelijks last van, en dit uit zich in gezwollen, brandende of rode ogen. Droge ogen (sicca syndroom) hebben verschillende oorzaken. Hier vindt u een overzicht van de meest voorkomende oorzaken van droge ogen.

Te weinig tranen: oorzaak van droge ogen

Het oog wordt beschermd door een traanfilm, die er onder andere voor zorgt dat de ogen niet uitdrogen. De bevochtiging van de ogen is bij droge ogen verminderd en het oogoppervlak is dan niet beschermd tegen prikkels van buitenaf. Droge ogen kunnen zich niet goed weren tegen stofdeeltjes of ziekteverwekkers. Ook worden de cellen van het oogoppervlak dan niet meer van voldoende zuurstof en voedingsstoffen voorzien. De ogen van deze persoon branden en jeuken en sommigen hebben het gevoel zand in de ogen te hebben.

Een verminderde bevochtiging van het oogoppervlak ontstaat doordat de traanklieren te weinig vocht produceren, of door een verstoorde samenstelling van de traanfilm. Dit zorgt voor een droog oogoppervlak waardoor het traanvocht sneller verdampt.

Dit komt door verschillende invloeden die hierna genoemd worden.
 

Omgevingsinvloeden

Fijn stof, droge lucht in ruimtes met airco of urenlang kijken naar een beeldscherm zijn prikkels van buitenaf waarop het oog reageert met droogte. Droge ogen die ontstaan door veel beeldschermwerk is het zogenaamde Office-Eye-Syndrome. Het probleem: wanneer je focust op het beeldscherm, knipperen de ogen veel minder dan zou moeten. De traanfilm raakt beschadigd en de klachten ontstaan.

Ooginfecties

Ontstoken ogen hebben de neiging snel uit te drogen. Het vaakst worden het hoornvlies, het bindvlies en het ooglid hierdoor aangetast. Door de ontsteking raken de ogen zeer geïrriteerd. Droge ogen bevorderen weer oogontsteking omdat ziekteverwekkers gemakkelijker de ogen kunnen binnendringen.

Afwijkingen van het oog

Problemen met het zicht veroorzaken weliswaar geen droge ogen maar bepaalde gedragspatronen die daarbij voorkomen, kunnen daartoe leiden. Mensen met slechte ogen vermoeien hun ogen bij het lezen of autorijden meestal te veel. Dit leidt ertoe dat ze vergeten met hun ogen te knipperen zodat het oogoppervlak niet meer regelmatig met nieuwe traanvloeistof bevochtigd wordt.

Ter compensatie van verminderd gezichtsvermogen draagt men graag contactlenzen. Maar omdat deze eveneens van nadelige invloed zijn op de traanfilm, kunnen ze er de oorzaak van zijn dat de ogen droog worden.

Allergieën

Allergieën voor pollen (hooikoorts), haren van dieren of uitwerpselen van de huisstofmijt uiten zich vaak in een loopneus en rode gezwollen ogen. De oorzaken van de allergie, ook wel allergenen genoemd, leiden tot een immuunreactie van de ogen. De ogen tranen vaak maar voelen tegelijkertijd droog aan.

Ziektes en geneesmiddelen

Stofwisselingsziekten zoals suikerziekte (diabetes mellitus) of aandoeningen aan de schildklier leiden tot verschillende klachten in het hele lichaam. De ogen worden vaak droog omdat de traanproductie als gevolg van de aandoening afneemt. Verder kan reuma tot uitgesproken klachten van droge ogen leiden. Een reumatische aandoening die direct het slijmvlies van de ogen betreft, is het syndroom van Sjögren.

Bepaalde geneesmiddelen kunnen als bijwerking droge ogen veroorzaken. Bètablokkers, de anticonceptiepil of antihistaminica zijn slechts drie voorbeelden uit een reeks van geneesmiddelen die bij regelmatige inname, voor droge ogen kunnen zorgen.

Ook kunnen verwondingen aan het oog, bijvoorbeeld als gevolg van een oogoperatie, er de oorzaak van zijn dat de traanproductie verstoord is.

Hormonale veranderingen

Hormoonhuishouding. Zwangerschap en de overgang zijn twee van de belangrijkste periodes van ingrijpende veranderingen. In deze periode hebben veel vrouwen last van droge ogen omdat het vrouwelijke hormoon oestrogeen een grote invloed heeft op de traanproductie.

Ook op latere leeftijd worden de ogen in toenemende mate droger door veranderingen in de hormoonhuishouding en het zich steeds vaker voordoen van bepaalde aandoeningen.

Leest u verder hoe droge ogen worden gediagnosticeerd, en hoe u uw droge ogen kunt behandelen.